Yargı Reform Adımlarıyla Güçleniyor
Diğer mahkemelerle, Anayasa Mahkemesi arasındaki görev uyuşmazlıklarında, Anayasa Mahkemesinin kararı esas alınır. Anayasa Mahkemesi kararları Resmî Gazetede hemen yayımlanır ve yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzelkişileri bağlar. Madde 140 – Hakimler ve savcılar adli ve idari yargı hakim ve savcıları olarak görev yaparlar. Madde 138 – Hakimler, görevlerinde bağımsızdırlar; Anayasaya, kanuna ve hukuka uygun olarak vicdanı kanaatlerine göre hüküm verirler. Askeri hizmetlerin görülmesi ve acele hallerde kamu düzeni ve kamu güvenliğinin korunması için kanunla gösterilen istisnalar saklıdır. Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüslerinde asli ve sürekli görevlerde çalışanların meslek kuruluşlarına girme mecburiyeti aranmaz. Madde 126 – Türkiye, merkezi idare kuruluşu bakımından, coğrafya durumuna, ekonomik şartlara ve kamu hizmetlerinin gereklerine göre, illere; iller de diğer kademeli bölümlere ayırılır. İdarenin kuruluş ve görevleri, merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayanır. Madde 123 – İdare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir. Olağanüstü hal ilanı kararı, verildiği gün Resmî Gazetede yayımlanır ve aynı gün Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur. Türkiye Büyük Millet Meclisi, üye tamsayısının beşte üç çoğunluğuyla seçimlerin yenilenmesine karar verebilir.
Komisyonun elli beş gün içinde kabul edeceği metin Genel Kurulda görüşülür ve malî yılbaşına kadar karara bağlanır. Genel Sekreter, birinci sınıf hâkim ve savcılardan Kurulun teklif ettiği üç aday arasından Kurul Başkanı tarafından atanır. Kurul müfettişleri ile Kurulda geçici veya sürekli olarak çalıştırılacak hâkim ve savcıları, muvafakatlerini alarak atama yetkisi Kurula aittir. Kurulun, Adalet Bakanı ile Adalet Bakanlığı Müsteşarı dışındaki (…)[104] üyeleri, görevlerinin devamı süresince; kanunda belirlenenler dışında başka bir görev alamazlar veya Kurul tarafından başka bir göreve atanamaz ve seçilemezler. Anayasa Mahkemesinin işin esasına girerek verdiği red kararının Resmî Gazetede yayımlanmasından sonra on yıl geçmedikçe aynı kanun hükmünün Anayasaya aykırılığı iddiasıyla tekrar başvuruda bulunulamaz. Madde 148 – Anayasa Mahkemesi, kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler ve bireysel başvuruları karara bağlar. Anayasa değişikliklerini ise sadece şekil bakımından inceler ve denetler. Ancak, olağanüstü hallerde (…)[84] ve savaş hallerinde çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin şekil ve esas bakımından Anayasaya aykırılığı iddiasıyla, Anayasa Mahkemesinde dava açılamaz. Yargıtay, Danıştay (…)[79] ve Sayıştay genel kurulları ile Yükseköğretim Kurulundan Anayasa Mahkemesi üyeliğine aday göstermek için yapılacak seçimlerde, her boş üyelik için, (…)[80] en fazla oy alan üç kişi aday gösterilmiş sayılır. Baro başkanlarının serbest avukatlar arasından gösterecekleri üç aday için yapılacak seçimde (…)[81] en fazla oy alan üç kişi aday gösterilmiş sayılır. Türkiye Büyük Millet Meclisi; iki üyeyi Sayıştay Genel Kurulunun kendi başkan ve üyeleri arasından, her boş yer için gösterecekleri üçer aday içinden, bir üyeyi ise baro başkanlarının serbest avukatlar arasından gösterecekleri üç aday içinden yapacağı gizli oylamayla seçer.
- (2) Cezanın artırılmasını veya cezaya ek olarak güvenlik tedbirlerininuygulanmasını gerektirecek hâller, ilk defa duruşma sırasında ortaya çıktığındaaynı hüküm uygulanır.
- Ayrıca TNT, ticareti ekonomik yaptırımlar ve ambargo yasaları ile kısıtlanan veya yasaklanan ürünleri taşımamaktadır ve Gönderici söz konusu malları gönderi için sunmamayı kabul eder.
Maddesi ile koruma ihtiyacı olan çocuklar ile suça sürüklenen çocuklar ayrı ayrı değerlendirilmiş ve aynı kanunun 3/a-1 maddesi ile “korunma ihtiyacı olan çocuk” ve 3/a-2 maddesi ile “suça sürüklenen çocuk” kavramlarının tanımları yapılmıştır. Dava, ceza sorumluluğunun bulunmadığı gerekçesi ile kovuşturulmasına yer olmadığına karar verilen çocuk hakkında, 5237 sayılı TCK’nın 31/1 ve 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu’nun 5. Maddesi uyarınca koruyucu ve destekleyici tedbir kararı verilmesi istemine ilişkcasinomhub. Trafik para cezasına karşı itiraz yeri Sulh Ceza Hâkimliği olup itiraz süresi 15 gündür. Trafik para cezasına karşı itiraz süresi, polisin sürücüyü durdurarak kişinin yüzüne karşı yazdığı cezalarda, cezanın yazıldığı tarihten itibaren başlar. EDS gibi sistemler kullanılarak plakaya yazılan, yani sürücünün gıyabındaki cezalarda ise, cezanın tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde itiraz edilmelidir. 14.5 Aksi yöndeki herhangi bir ödeme talimatına bakılmaksızın, ödemenin alınmaması halinde TNT tarafından yapılan gümrük vergisi ve vergiler ödemesinin yanı sıra buna ilişkin tüm ücretler ve ek ücretlerden nihai olarak Gönderen sorumludur. Geri ödeme teyidinin alınması gereken bir Alıcı veya üçüncü şahsın talep üzerine gümrük vergisi ve vergileri ödemeyi reddetmesi halinde, TNT bunlar için Gönderenle temasa geçebilir.
Fakat bazı hallerde idari işlem tesis edilirken usuli birtakım kurallar görmezden gelinmekte olup, bu durum, idari işlemi, hukuka aykırı hale getirmektedir. Söz gelimi, işletmenin faaliyetten men edilmesine ilişkin yetki, mahallin en büyük mülki amirine aitken işyerinin doğrudan kolluk tarafından kapatılması mevzuata aykırıdır. Bu işleme karşı itiraz yoluna gidilmesi halinde yetkisiz mercii tarafından tesis edilen faaliyetten men kararı mahkemece iptal edilecektir. Sıhhi müessese sınıfında yer alan bakkal, market, büfe, kasap, manav gibi işyerlerinin, işyeri açma ve çalışma ruhsatı alabilmeleri için, mevzuatta belirtilen tüm şartları bir arada taşımaları gerekir. Diğer taraftan, aranan tüm şartları sağlayan işletmeler, daha sonradan bu niteliklerini kaybedebilirler. Bu işletmeler hakkında daha sonradan denetim yapılarak, mevzuata uygun olmayan unsurlar ve eksikliklerin tespit edilmesi de mümkündür. Bu durumda, işyeri sahibine, işyerinde tespit edilen bu eksikliklerin ve hataların giderilmesi için bir defaya özgü olmak üzere on beş günlük süre verilir.
(1) Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası, personelin tabi olduğu mevzuat hükümlerine göre Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiğinin kesilmesi veya durumuna göre sözleşmesinin feshedilmesi sonucunu doğurur. Bu cezayı alanlar, seferberlik ve savaş hâlleri haricinde Türk Silahlı Kuvvetlerinde herhangi bir şekilde görev alamazlar. (2) Uyarma, kınama, hizmete kısmi süreli devam ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri tarafından; hizmet yerini terk etmeme ve oda hapsi cezaları disiplin kurulları ve disiplin amirleri tarafından; Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası yüksek disiplin kurulları tarafından verilir. (4) İtiraz üzerine yetkili makamlar tarafından verilen kararlar hariç olmak üzere, hiçbir idari makam tarafından, disiplin cezası ile ilgili takdir hakkının kaldırılması sonucunu doğuran bir karar verilemez veya uygulama yapılamaz. Gazeteci; tüm bilgi kaynaklarına serbestçe ulaşma ve kamu yaşamını belirleyen, halkı ilgilendiren tüm olayları izleme, araştırma hakkına sahiptir. Gazetecinin karşısına çıkarılacak gizlilik ve sır gibi engeller, hukuka ve uluslararası normlara uygun olmalıdır.2. Gazeteci; doğruluğuna, tarafsızlığına ve nesnelliğine inanmadığı bir görüşü savunmaya veya meslek ilkelerine aykırı bir iş yapmaya zorlanmamalıdır.3. Gazeteci; basın – yayın işletmesinin işleyişini belirleyen, etkileyen önemli kararlardan haberdar edilmeli ve gereğinde kararların alınmasına katılmalıdır.4. Gazeteci; ekonomik bağımsızlığını güvence altına alacak bir ücret almalıdır. Gazeteci; kaynakların gizliliği ilkesi uyarınca, kaynağını ve elindeki belgeleri açıklamaya, tanıklık yapmaya zorlanamaz. Gazeteci ancak kaynağının izin vermesi ve kaynağı tarafından yanıltılmış olması hallerinde kaynağını açıklayabilir. Yönetim Kurulu kararıyla belirlenecek, günlük gereksinmelere karşılık olarak tutulması gereken paradan fazlasının, yine Yönetim Kurulu’nca saptanacak banka ya da bankalara yatırılması zorunludur.
Paraların gerektiğinde bankadan çekilmesi için Yönetim Kurulu’nca yetki verilmiş iki üyenin imzasının bulunması gereklidir. Muhasebede kullanılan tahsil ve tediye fişlerinin yetkililer tarafından imzalanması zorunludur. Madde 17 – Genel Kurul, Yönetim Kurulu veya Denetim Kurulunun gerekli gördüğü hallerde veya Dernek asıl üyelerinden beşte birinin yazılı başvurusu üzerine, Yönetim Kurulunca otuz gün içinde olağanüstü toplantıya çağrılır. Yönetim Kurulu, Genel Kurulu toplantıya çağırmazsa veya otuz gün içinde Olağanüstü Genel Kurulu toplamazsa bu istekte bulunanların İstanbul Sulh Hukuk Yargıcına başvurma hakkı doğar. Dersin amacı olarak; hukukî düşünce tarzı, okuma, düşünme, sorma ve yazmanın önemini vurgulamaktır. Bu kapsamda, özellikle hukukî uyuşmazlık çeşitleri ile niteliklerinin belirlenmesi ve çözümlenmesinde başvurulması gereken yöntemler ile mesleğe yönelik olarak hukuk eğitimi boyunca öğrenilen teorik bilgilerin metodolojik olarak uygulanması ve öğretilmesi hedeflenmektedir. Bunun yanında, hukukla ilgili kaynaklar ve bunlara erişim olanakları ile seminer ya da tez hazırlanmasında gerekli bilgiler üzerinde durulmaktadır. Dersin en önemli özelliği ise öğrenim sürecinde takip edilen ders formatından farklı olarak aktif bir şekilde öğrencilerin derse katılımının sağlanmasıdır. Bu çerçevede; temel kavramlar, mantık ve hukuk, hukukta yorum, hukukta boşluk ve hakimin hukuk oluşturması gibi konular üzerinde yoğunlaşmasıdır. Bu derste temel olarak hukukçuluk mesleğine özgü olan ve hukukçuların izlemesi gereken, davranışlarına yön veren etik ilke ve değerler aktarılmaya çalışılacaktır. Milletlerarası özel hukuk, yabancılık unsuru içeren özel hukuk ilişkilerini konu almaktadır. Yabancılık unsuru taşıyan özel hukuka ilişkin işlem ve ilişkilerde uygulanacak hukuk, Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi, yabancı kararların tanınması ve tenfizi Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun ile düzenlenmiştir.
Anayasamız yargı ayrılığı rejimini benimsediğinden, adli cezalar adli yargı organlarınca verilip, kendi usulünce itiraz veya temyize tabi idi. İdari cezalar ise, temelde idari işlem olduğundan idari yargı denetimine tabi idi. Tipik idari işlem olmakla birlikte bazı cezalarla ilgili olarak kanun koyucu adli yargı yolu öngörmüştür. (Örneğin; tapu ve nüfustan kaynaklanan işlemler, 1608 sayılı yasa uyarınca verilen cezalar, 3194 sayılı yasanın 42. maddesi uyarınca verilen cezalar, 506 sayılı yasa uyarınca verilen cezalar gibi.) Ancak Anayasa Mahkemesi, bu tür düzenlemeleri peyderpey iptal edip, idari yargı yolunu açmıştır[39]. Yasa koyucu da AYM’nin bu iradesi paralelinde zaman içinde hem yargı yoluna ilişkin yanlışları düzeltmiş hem de, birçok adli cezayı idari cezaya dönüştürme yoluna girmiştir. Kanununun (2) nolu bendinde toplu taşıma araçlarında, tütün mamulü tüketilmesi hali düzenlenmiştir. Kabahat özel kişilerin işlettiği toplu taşıma aracında işlenmişse cezayı ilk başvurulan kolluk birimi yetkilisi verecektir. Eğer araç kamuya aitse, birinci fıkrada olduğu gibi cezayı, ilgili birim amiri veya yetkili kıldığı görevli verecektir. Kamuya ait toplu taşıma aracı denince de çok büyük oranda akla belediyeler gelmektedir.
Yazılı savunma haricinde, yüksek disiplin kurulu tarafından gerek görülmesi veya personelin talepte bulunması hâlinde personel sözlü olarak da ifade vermeye çağrılabilir. Firar ve izin tecavüzü gibi ilgilinin bulunamaması nedeniyle savunma almayı imkânsız hâle getiren zorunlu hâller gereğince verilecek Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezasında savunma alınmaz. (5) Hizmet yerini terk etmeme cezası; personelin mesai bitiminden sonra görev yaptığı yerden ayrılmayıp resmî daire, kışla, eğitim alanları ile sair yerlerdeki hizmetine devam etmesidir. Bu ceza disiplin amirleri tarafından ekli (1) sayılı çizelgeye göre; disiplin kurulları tarafından dört ila on güne kadar verilebilir. Cezanın yerine getirilmesi sırasında, hizmete ilişkin hâller hariç, günde toplam bir saati geçmemek üzere ziyaretçi kabul edilebilir. (2) Bilgi istenen yazıda yukarıdaki fıkra hükmü ile buna aykırı hareketetmenin Türk Ceza Kanununun 257 nci maddesine aykırılık oluşturabileceğiyazılır. Bu durumda haklarında kamu davasının açılması, izin veya kararalınmasına bağlı bulunan kişiler hakkında, yasama dokunulmazlığı saklı kalmaküzere, doğrudan soruşturma yapılır. (5) 250 nci madde kapsamına giren suçlarda, yakalananlar için 91 incimaddenin birinci fıkrasındaki yirmidört saatlik süre kırksekiz saat olarakuygulanır.
Hatta bu ceza bazen eşyadan sahibinin faydalanmasının önlenmesi şeklinde olup burada ceza asıl etkisini yine sahibi üzerinde gösterir (Örneğin aracın 6 ay trafikten men edilmesi). Eşyanın sahibi dolaylı etkilenir (imara aykırı yapının yıkılması veya ruhsata uygun hale getirilmesi gibi). Kamu hizmetlerini gerçekleştirmek ve kamu düzenini sağlamakla görevli olan idare, bu görev ve yükümlülüklerini yerine getirebilmesi için üstün yetkilerle donatılmıştır. Bu üstün yetkilerden en önemlisi ise, düzeni ihlal edici davranışlara müeyyideler uygulanabilmesidir[6]. Toplum hayatında da zaten “suç” ve “ceza” kavramları daha ziyade ceza hukukunu ve ceza yargısını çağrıştırır. Nitekim adli cezalardan anlaşılması gereken de bizzat adli organlar tarafından verilen cezalardır. (3) Tatil süresince bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay, yalnıztutuklu hükümlere ilişkin veya Meşhud Suçların Muhakeme Usulü Kanunu gereğincegörülen işlerin incelemelerini yapar. (3) Yargılamanın değişik evrelerinde yapılan araştırma veya işlemlernedeniyle giderler meydana gelmiş olup da, sonuç sanık lehine ortaya çıkmışise, bu giderlerin sanığa yüklenmesinin hakkaniyete aykırı olacağıanlaşıldığında mahkeme, bunların kısmen veya tamamen Devlet Hazinesineyüklenmesine karar verir. F) Ceza hükmünün, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya DairSözleşmenin veya eki protokollerin ihlâli suretiyle verildiğinin ve hükmün buaykırılığa dayandığının, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmişkararıyla tespit edilmiş olması. Bu hâlde yargılamanın yenilenmesi, Avrupaİnsan Hakları Mahkemesi kararının kesinleştiği tarihten itibaren bir yıl içindeistenebilir. C) Hükme katılmış olan hâkimlerden biri, hükümlünün neden olduğu kusurdışında, aleyhine ceza kovuşturmasını veya bir ceza ile mahkûmiyetinigerektirecek biçimde görevlerini yapmada kusur etmiş ise. C) Geçerli şüphe nedeniyle hakkında ret istemi öne sürülmüş olup da buistem kabul olunduğu hâlde hâkimin hükme katılması veya bu istemin kanunaaykırı olarak reddedilip hâkimin hükme katılması.
1) Disiplin amirleri tarafından ekli (1) sayılı çizelgeye göre verilebilir. Hayvanlara zarar verme potansiyeli taşıyan tüm insan faaliyetlerini sorgulamalıdır. Hayvanları endüstrinin terimleriyle tanımlamamalı, evcil hayvan, test hayvanı, yemelik hayvan veya eğlence hayvanı gibi tanımlardan uzak durmalıdır. Mesleğini gölgeleyecek, itibarını sarsacak türden oluşumlar içerisinde yer almamalıdır. Hasta hakları gözetilerek hastanın ses ve görüntü kaydı izinsiz alınmamalıdır. Çocuklarla ilgili haberlerde soruna dikkat çekmek, kamuoyunda yaratacağı etki ve yarar dikkate alınmalıdır. Yönetim Kurulu asıl üyelikte 6, Onur Kurulu asıl üyelikte 8, Denetim ve Balotaj Kurulları asıl üyelikte 5 yıl kıdemi bulunan Cemiyet asıl üyeleri arasından seçilirler.